Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

pedem ab stricto nodo L

  • 1 stringo

    stringo, inxi, ictum, 3, v. a. [root strig; Gr. strang-, to squeeze; stranx, a drop; cf. O. H. Germ. streng; Engl. strong], to draw tight, to bind or tie tight; to draw, bind, or press together, etc. (syn. ligo).
    I.
    Lit.:

    te stringam ad carnarium,

    Plaut. Ps. 1, 1, 66:

    stringit vitta comas,

    Luc. 5, 143: caesariem crinali cultu, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 85:

    stricta matutino frigore vulnera,

    Liv. 22, 51:

    pectora pigro gelu,

    Luc. 4, 652:

    strictos insedimus amnes,

    Val. Fl. 1, 414:

    mare gelu stringi et consistere,

    Gell. 17, 8, 16:

    quercus in duas partes diducta, stricta denuo et cohaesa,

    having closed together, id. 15, 16, 4:

    habenam,

    to draw tight, Stat. Th. 11, 513:

    ferrum,

    Plin. Ep. 3, 16, 6.—
    B.
    Transf. (through the intermediate idea of drawing close), to touch, touch upon, touch lightly or slightly, to graze (syn. tango):

    litus ama, et laevas stringat sine palmula cautes,

    Verg. A. 5, 163; cf.:

    stringebat summas ales miserabilis undas,

    Ov. M. 11, 733:

    aequor (aurā),

    id. ib. 4, 136:

    metas interiore rotā,

    id. Am. 3, 2, 12:

    latus,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 24:

    vestigia canis rostro,

    Ov. M. 1, 536 et saep.:

    equos,

    to stroke, Charis. 84 P.:

    tela stringentia corpus,

    i. e. slightly touching, Verg. A. 10, 331; cf. Sen. Ben. 2, 6, 1:

    coluber Dente pedem strinxit,

    Ov. M. 11, 776:

    strictus ac recreatus ex vulnere in tempus,

    Flor. 4, 12, 44.—
    2.
    To pull or strip off, to pluck off, cut off, clip off, prune, etc. (cf. destringo):

    oleam ubi nigra erit, stringito,

    Cato, R. R. 65, 1; so,

    oleam,

    Plin. 15, 2, 3, § 12:

    bacam,

    Varr. R. R. 1, 55, 2:

    quernas glandes,

    Verg. G. 1, 305:

    folia ex arboribus,

    Caes. B. C. 3, 58; Liv. 23, 30, 3:

    frondes,

    Verg. E. 9, 61; Hor. Ep. 1, 14, 28:

    hordea,

    Verg. G. 1, 317:

    arbores,

    Col. 6, 3, 7:

    celeriter gladios strinxerunt,

    drew from the sheath, unsheathed, Caes. B. C. 3, 93:

    strictam aciem offerre,

    Verg. A. 6, 291:

    ensem,

    id. ib. 10, 577; so,

    gladios,

    id. ib. 12, 278; Ov. M. 7, 333:

    ensem,

    id. ib. 8, 207;

    14, 296: ferrum,

    Liv. 7, 40 al.:

    cultrum,

    id. 7, 5, 5; 3, 50, 3; and poet. transf.:

    manum,

    to bare, Ov. Am. 1, 6, 14; id. Tr. 5, 2, 30 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of speech, to touch upon, treat briefly, Sil. 8, 48.—Hence, to compress, abridge:

    narrationis loco rem stringat,

    Quint. 4, 2, 128 Spald.—
    B.
    To hold in check, to rule, sway (syn. coërceo):

    quaecumque meo gens barbara nutu Stringitur, adveniat,

    Claud. B. Get. 371.—
    C.
    To waste, consume, reduce:

    praeclaram stringat malus ingluvie rem,

    Hor. S. 1, 2, 8.—
    D.
    (Acc. to I. B.) To touch, move, affect; esp. to affect painfully, to wound, pain:

    atque animum patriae strinxit pietatis imago,

    Verg. A. 9, 294:

    quam tua delicto stringantur pectora nostro,

    Ov. Tr. 5, 6, 21:

    nomen alicujus,

    id. ib. 2, 350.—
    E.
    To draw in hostility, attack with:

    in hostes stringatur iambus,

    Ov. R. Am. 377:

    bellum,

    Flor. 3, 21, 1.—Hence, strictus, a, um, P. a. (acc. to I.), drawn together, close, strait, tight, etc.
    A.
    Lit.:

    laxaret pedem a stricto nodo,

    Liv. 24, 7, 5:

    duriora genti corpora, stricti artus,

    Tac. G. 30:

    strictissima janua,

    Ov. R. Am. 233:

    si strictior fuerit pedatura,

    Hyg. Grom. 3, 1:

    emplastrum,

    thick, Scrib. Comp. 45 fin.:

    venter,

    i. e. bound up, costive, Veg. 3, 16:

    strictior aura,

    more severe, colder, Aus. Idyll. 14, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of language, brief, concise:

    quo minus (Aeschines) strictus est,

    Quint. 10, 1, 77:

    qui (Demosthenes) est strictior multo (quam Cicero),

    id. 12, 10, 52.—
    2.
    Of character, severe, strict:

    Catones,

    Manil. 5, 106:

    mentes,

    id. 1, 769:

    lex,

    Stat. S. 3, 5, 87.—
    3.
    Rigid, exact (law Lat.):

    restitutio stricto jure non competebat,

    Dig. 29, 2, 85; 39, 3, 3 al.— Adv.: strictē and strictim, closely, tightly:

    in foramen conicies,

    Pall. Mart. 8, 2.— Comp., Pall. 1, 6.— Sup., Gell. 16, 3, 4.—
    2.
    Fig., accurately:

    strictius interpretari,

    Dig. 8, 2, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > stringo

  • 2 stringo

    stringo, strīnxī, strictum, ere (ahd. strihhan, streichen, griech. στραγγεύω, drehe), I) was man fest gefaßt hat, an-, abziehen, A) straff anziehen, zusammenziehen, -schnüren, 1) im allg.: a) eig.: tamquam laxaret elatum pedem ab stricto nodo, Liv.: habenam, Stat.: arcum, spannen, Plin. ep.: quercus in duas partes diducta, stricta denuo (zusammengeschnellt) et cohaesa, Plin.: vela, einziehen, Sen.: quae fides (Saiten) perpetuo sono strictae sunt, Fronto. – stringebant magnos vincula parva pedes, drückten, Ov.: übtr., v. der Kälte, stricta matutino frigore vulnera, Liv.: mare gelu stringi (gefriere) et consistere, Gell.: stricti amnes, zugefrorene, Val. Flacc. – b) übtr.: α) in der Rede zusammenziehen, kurz zussammenfassen, narrationis loco rem, Quint. 4, 2, 128. – β) im Zaume halten, beherrschen, quaecumque meo gens barbara nutu stringitur, adveniat, Claud. b. Gild. 371. – 2) insbes.: a) schmieden, ferri stringere duritiem, *Catull. 66, 50 Heyse (al. fingere). – b) se stringere = se astringere, sich verdichten, gerinnen, Pelagon. veterin. 28 (384 Ihm). – B) abziehen, d.i. 1) streifen, abstreifen, abscheren, abschneiden, abpflücken, a) eig.: frondes, Verg. u. Hor.: hordea, Verg.: rubos, Liv.: bacas, Varro: folia ex arboribus, Caes.: remos silvis, Verg. – b) übtr.: ingluvie rem, durch Vertun schmälern, Hor. sat. 1, 2, 8. – 2) eine Waffe aus der Scheide los-, blank ziehen, ziehen, a) eig.: gladium, Caes. u.a. (u. so auch stricto super caput gladio, Val. Max.: stricto super capita consultantium gladio, Liv.): ferrum, Verg., Liv., Sen. u.a. (so auch stricto super capita deliberantium ferro, Liv. epit.): strictis semel gladiis, wären einmal die Schw. aus der Scheide, Liv.: cultrum, Liv.: stricti in capita civilia mucrones, Sen.: übtr., stricta manus, die zum Kampfe fertige Hand, Ov. – b) bildl.: bellum, das Kriegsschwert ziehen, sich zum Kriege rüsten, Flor.: stringitur iambus in hostes, mit Spottversen wird losgezogen gegen usw., Ov.: talia carmina, Mart. – 3) striegeln, equos, Charis. 109, 15. Caper 111, 12 K. Beda de orthogr. 291, 16 K. – II) streifen = leicht berühren, 1) im allg.: a) eig.: summas undas, Ov.: metas interiore rotā, Ov.: vestigia canis rostro, Ov.: iuga montium recto alveo, im geraden Laufe berühren (v. einem Fluß), Curt. – b) übtr.: (mit Worten) nur berühren (= kurz erwähnen), pressis stringam revocatam ab origine famam narrandi metis, Sil. 8, 48: quod in epistula strinxit, Tert. adv. Marc. 5, 12. – 2) insbes.: a) streifenleicht verwunden, -verletzen, gladius stringit et transforat, Sen.: tela stringentia corpus, Verg. – (poet.) übtr., α) verletzen, nomen, Ov.: pectora delicto, Ov. – β) rühren, animum patriae strinxit pietatis imago, Verg. Aen. 9, 294. – b) der Lage nach eine Örtl. berühren, an eine Örtl. stoßen, Scytharum gens ultima Asiae, quā Bactra sunt, stringit, Curt. 7, 7 (29), 4.

    lateinisch-deutsches > stringo

  • 3 stringo

    stringo, strīnxī, strictum, ere (ahd. strihhan, streichen, griech. στραγγεύω, drehe), I) was man fest gefaßt hat, an-, abziehen, A) straff anziehen, zusammenziehen, -schnüren, 1) im allg.: a) eig.: tamquam laxaret elatum pedem ab stricto nodo, Liv.: habenam, Stat.: arcum, spannen, Plin. ep.: quercus in duas partes diducta, stricta denuo (zusammengeschnellt) et cohaesa, Plin.: vela, einziehen, Sen.: quae fides (Saiten) perpetuo sono strictae sunt, Fronto. – stringebant magnos vincula parva pedes, drückten, Ov.: übtr., v. der Kälte, stricta matutino frigore vulnera, Liv.: mare gelu stringi (gefriere) et consistere, Gell.: stricti amnes, zugefrorene, Val. Flacc. – b) übtr.: α) in der Rede zusammenziehen, kurz zussammenfassen, narrationis loco rem, Quint. 4, 2, 128. – β) im Zaume halten, beherrschen, quaecumque meo gens barbara nutu stringitur, adveniat, Claud. b. Gild. 371. – 2) insbes.: a) schmieden, ferri stringere duritiem, *Catull. 66, 50 Heyse (al. fingere). – b) se stringere = se astringere, sich verdichten, gerinnen, Pelagon. veterin. 28 (384 Ihm). – B) abziehen, d.i. 1) streifen, abstreifen, abscheren, abschneiden, abpflücken, a) eig.: frondes, Verg. u. Hor.: hordea, Verg.: rubos, Liv.: bacas, Varro: folia ex arboribus, Caes.: remos silvis, Verg. – b) übtr.: ingluvie rem, durch Vertun schmälern, Hor. sat. 1, 2, 8. – 2) eine Waffe aus der
    ————
    Scheide los-, blank ziehen, ziehen, a) eig.: gladium, Caes. u.a. (u. so auch stricto super caput gladio, Val. Max.: stricto super capita consultantium gladio, Liv.): ferrum, Verg., Liv., Sen. u.a. (so auch stricto super capita deliberantium ferro, Liv. epit.): strictis semel gladiis, wären einmal die Schw. aus der Scheide, Liv.: cultrum, Liv.: stricti in capita civilia mucrones, Sen.: übtr., stricta manus, die zum Kampfe fertige Hand, Ov. – b) bildl.: bellum, das Kriegsschwert ziehen, sich zum Kriege rüsten, Flor.: stringitur iambus in hostes, mit Spottversen wird losgezogen gegen usw., Ov.: talia carmina, Mart. – 3) striegeln, equos, Charis. 109, 15. Caper 111, 12 K. Beda de orthogr. 291, 16 K. – II) streifen = leicht berühren, 1) im allg.: a) eig.: summas undas, Ov.: metas interiore rotā, Ov.: vestigia canis rostro, Ov.: iuga montium recto alveo, im geraden Laufe berühren (v. einem Fluß), Curt. – b) übtr.: (mit Worten) nur berühren (= kurz erwähnen), pressis stringam revocatam ab origine famam narrandi metis, Sil. 8, 48: quod in epistula strinxit, Tert. adv. Marc. 5, 12. – 2) insbes.: a) streifenleicht verwunden, -verletzen, gladius stringit et transforat, Sen.: tela stringentia corpus, Verg. – (poet.) übtr., α) verletzen, nomen, Ov.: pectora delicto, Ov. – β) rühren, animum patriae strinxit pietatis imago, Verg. Aen. 9, 294. – b) der Lage nach eine Örtl. berühren, an eine Örtl. stoßen, Scytharum gens
    ————
    ultima Asiae, quā Bactra sunt, stringit, Curt. 7, 7 (29), 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > stringo

  • 4 laxo

    āvī, ātum, āre
    1) расширять ( forum C); раздвигать, растягивать (aciem, manipulos Cs)
    aliquid longiore dierum spatio l. Q — распределить что-л. на боль- шее число дней
    3) ослаблять, спускать, отпускать (arcum Ph; habenas QC)
    l. vincula alicujus rei Nep — развязывать что-л.
    5) делать вялым, дряблым ( corpora rugis laxantur O)
    spiritum l. QCпадать духом
    7)
    а) убавлять, уменьшать, умерять, облегчать (laborem, curam C; laxatur vis morbi QC)
    б) давать отдых, освобождать
    l. aliquem aliqua re — освобождать кого-л. чём-л. или от чего-л.
    l. aliquem (a) laboribus L — дать кому-л. отдых от трудов
    laxatae custodiae Lснятые ( или разрежённые) сторожевые посты
    l. animum alicujus Su, Ap — развлекать (успокаивать) кого-л.
    10) силой раскрывать, обнаруживать ( fata latentia St)

    Латинско-русский словарь > laxo

  • 5 laxo

    laxo, āvī, ātum, āre (laxus), I) schlaff machen, losspannen, lockern, lösen, öffnen, lüften, 1) im allg.: arcum, Phaedr.: vincula epistulae, Nep.: habenas, Curt. (im Bilde eloquentiae frenos, Plin. ep.): claustra, Verg.: repagula, Lucan.: excussos rudentes, Verg.: fidiculas, Val. Max.: navigii compages undique, Sen.: sellae curulis compages, Suet. (vgl. crebris arietibus saxorum compage laxatā, Curt.): intestina concreta, erweichen, Plin.: corpora laxantur rugis, werden runzelig, Ov.: Ggstz., musculus conducitur (wird angespannt) aut laxatur, Cael. Aur. de morb. chron. 2, 1, 8. – refl., se lax., sich lockern, laxare se (sich zu erweitern) sinus montium coeperant, Curt. 3, 9 (24), 12: compages operis laxavēre se, Curt 4, 3 (12), 6 Vogel (al. bl. laxavere). – 2) prägn.: a) ausrenken, membra, Ps. Quint. decl. 19, 12 extr., talos, Plin. Val. 2, 49. – b) losmachen, elatum pedem ab stricto nodo, Liv. 24, 7, 5. – c) entfesseln, loslassen, canes, Apul. met. 9, 36. – übtr., entfesseln (= freien Ausgang verschaffen), ubi dolor vocem laxaverat, Iustin.: ructum, das Aufstoßen befördern (v. Rettich), Plin. – 3) übtr.: a) erleichtern, Erleichterung-, Erholung verschaffen, sich erholen lassen, zerstreuen, membra quiete, Verg.: vesicam urinae effusione, Hieron.: animum curamque, Cic.: animum lusu latrunculorum, Plin. ep.: vino animum curis publicis fatigatum, Sen.: animum ab assiduis laboribus, Liv. (vgl. laxandi levandique animi causā in Agrippinae porticu ambulare, Gell.): cum laxati curis sumus, uns frei fühlen von S., Cic.: se molestiis, sich befreien, Luccei. b. Cic. – b) nachlassen, ex eo, quo astricti sumus, laxari aliquid velim, Cic.: aliquid laboris, Liv.: iram, mäßigen, Stat.: annonam, den Getreidepreis ermäßigen, herabsetzen, Liv. 2, 34, 12: vis morbi videbatur laxata, Curt.: intr., annona haud multum laxaverat, hatte nachgelassen, Liv. 26, 20, 11. – und im üblen Sinne, mit etwas nachlassen, etw. lässig betreiben, ubi laxatam pugnam vidit, Liv. 21, 59, 6: ubi laxatas sensit custodias, Liv. 21, 32, 12: ut viderunt laxatam custodiam, Petron. 112, 5. – c) poet., eröffnen, offenbaren, fata, Stat. Ach. 1, 508. – II) erweitern, geräumig machen (Ggstz. coartare), 1) im allg.: forum, Cic.: foramina, Ov.: manipulos, auseinander rücken lassen, Caes. (u. so laxatae custodiae, einzeln stehende Posten, Ggstz. artae, Liv.): mare modice se laxat, Mela: littera se laxat (in cortice), Calp. – 2) prägn.: a) ausdehnen, ferrum laxatur in usus innumeros, Stat. Ach. 1, 429 Queck (Kohlm. lassatur?!). – b) verdünnen, nigrantes tenebras, Stat. 12, 254: lucidam noctem, erhellen, Sil. 13, 550: aër laxatus, Ggstz. densatus, Quint. 5, 9, 16. – 3) übtr., eine Zeit verlängern, ausdehnen, tempus, Sen.: necessitatem dicendi longiore dierum spatio, auf den Raum mehrerer Tage ausdehnen, Quint.

    lateinisch-deutsches > laxo

  • 6 laxo

    laxo, āvī, ātum, āre (laxus), I) schlaff machen, losspannen, lockern, lösen, öffnen, lüften, 1) im allg.: arcum, Phaedr.: vincula epistulae, Nep.: habenas, Curt. (im Bilde eloquentiae frenos, Plin. ep.): claustra, Verg.: repagula, Lucan.: excussos rudentes, Verg.: fidiculas, Val. Max.: navigii compages undique, Sen.: sellae curulis compages, Suet. (vgl. crebris arietibus saxorum compage laxatā, Curt.): intestina concreta, erweichen, Plin.: corpora laxantur rugis, werden runzelig, Ov.: Ggstz., musculus conducitur (wird angespannt) aut laxatur, Cael. Aur. de morb. chron. 2, 1, 8. – refl., se lax., sich lockern, laxare se (sich zu erweitern) sinus montium coeperant, Curt. 3, 9 (24), 12: compages operis laxavēre se, Curt 4, 3 (12), 6 Vogel (al. bl. laxavere). – 2) prägn.: a) ausrenken, membra, Ps. Quint. decl. 19, 12 extr., talos, Plin. Val. 2, 49. – b) losmachen, elatum pedem ab stricto nodo, Liv. 24, 7, 5. – c) entfesseln, loslassen, canes, Apul. met. 9, 36. – übtr., entfesseln (= freien Ausgang verschaffen), ubi dolor vocem laxaverat, Iustin.: ructum, das Aufstoßen befördern (v. Rettich), Plin. – 3) übtr.: a) erleichtern, Erleichterung-, Erholung verschaffen, sich erholen lassen, zerstreuen, membra quiete, Verg.: vesicam urinae effusione, Hieron.: animum curamque, Cic.: animum lusu latrunculorum, Plin. ep.: vino animum curis publicis fa-
    ————
    tigatum, Sen.: animum ab assiduis laboribus, Liv. (vgl. laxandi levandique animi causā in Agrippinae porticu ambulare, Gell.): cum laxati curis sumus, uns frei fühlen von S., Cic.: se molestiis, sich befreien, Luccei. b. Cic. – b) nachlassen, ex eo, quo astricti sumus, laxari aliquid velim, Cic.: aliquid laboris, Liv.: iram, mäßigen, Stat.: annonam, den Getreidepreis ermäßigen, herabsetzen, Liv. 2, 34, 12: vis morbi videbatur laxata, Curt.: intr., annona haud multum laxaverat, hatte nachgelassen, Liv. 26, 20, 11. – und im üblen Sinne, mit etwas nachlassen, etw. lässig betreiben, ubi laxatam pugnam vidit, Liv. 21, 59, 6: ubi laxatas sensit custodias, Liv. 21, 32, 12: ut viderunt laxatam custodiam, Petron. 112, 5. – c) poet., eröffnen, offenbaren, fata, Stat. Ach. 1, 508. – II) erweitern, geräumig machen (Ggstz. coartare), 1) im allg.: forum, Cic.: foramina, Ov.: manipulos, auseinander rücken lassen, Caes. (u. so laxatae custodiae, einzeln stehende Posten, Ggstz. artae, Liv.): mare modice se laxat, Mela: littera se laxat (in cortice), Calp. – 2) prägn.: a) ausdehnen, ferrum laxatur in usus innumeros, Stat. Ach. 1, 429 Queck (Kohlm. lassatur?!). – b) verdünnen, nigrantes tenebras, Stat. 12, 254: lucidam noctem, erhellen, Sil. 13, 550: aër laxatus, Ggstz. densatus, Quint. 5, 9, 16. – 3) übtr., eine Zeit verlängern, ausdehnen, tempus, Sen.: necessitatem dicendi longiore dierum spatio, auf den
    ————
    Raum mehrerer Tage ausdehnen, Quint.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > laxo

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»